DEVENTER – Als buurtbewoners van de Nieuwe Markt en omgeving zien wij al jaren een monumentaal gebouw op een bijzondere plek verloederen. Wij hebben het over het voormalig Alexander Hegius Gymnasium. Ook de terugloop van het winkelaanbod in de binnenstad baart ons zorgen en beide situaties leiden er toe dat de attractiviteit van de stad in het algemeen en die van de Nieuwe Markt en omgeving in het bijzonder onder druk is komen te staan.
Het gemeentebestuur van Deventer heeft recentelijk besloten ‘het Hegius’ te verkopen en heeft geïnteresseerde partijen uitgenodigd hun interesse kenbaar te maken en samen met hun financiële biedingen plannen voor het hergebruik in te dienen. Omdat het gemeentebestuur in de komende maanden een keuze maakt uit de plannen die zijn ingediend, willen wij nú onze voorkeuren voor het hergebruik van ‘het Hegius’ onder de aandacht brengen.
Wij zijn daartoe mede gestimuleerd door de onderstaande zinsnede uit het heldere ambitiedocument van Fons Asselbergs en Jo Coenen van 19 februari 2010 ‘Deventer: een bericht aan de stad’: “Gemeentebestuur, maak gebruik van de actieve betrokkenheid van burgers en instellingen. Baseer uw keuze op het belang van de stad, weeg dat belang af in het licht van de lange termijn. Het is tijd om alle energie in te zetten voor uitvoering. Werken aan de stad is een kwestie van lange adem, van enthousiasme, doorzettingsvermogen en passie.”
De Stadspoort van Deventer
Deventer bezit iets wat geen enkele stad bezit: het aanzicht van de stad met de IJssel gezien vanaf de Worp. Een belangrijke en verreweg de mooiste stads-entree bevindt zich hier: de pont varend van de Worp naar het oude centrum, aanmerend aan het oude stadshart, met aansluitend de Nieuwe Markt. Feitelijk is dit de eerste straat die men inloopt, hier opent de stad zich voor het publiek.
Deze stads-entree ondergaat een gedaanteverwisseling. Zo wordt het gebied verrijkt met de Viking, zichtbaar vanaf de Welle én de Nieuwe Markt en is de aanlegsteiger promenade-achtig uitgebreid.
Het fraaie stadhuis ligt direct om de hoek.
Daarnaast ligt uitbreiding van parkeergelegenheid in de Melksterweide op de Worp in het verschiet en kunnen bezoekersstromen dus worden ‘gestuurd’ waarmee deze ‘poort’ alleen nog maar meer van belang wordt. Juist bij deze belangrijke stadsentree ligt nu de grote kans voor Deventer, klaar voor het grijpen op een presenteerblaadje: het Hegius gebouw. Een monument, een gebouw met museale kwaliteit en met een plein aan de voorzijde en achterzijde.
In de heldere visie van Asselbergs en Coenen wordt de cultuuras – ook Cultuurdriehoek genoemd – aangegeven. Daartoe worden onder meer de Viking, de Lebuïnus, het Hegius en de nieuwe bibliotheek aan de Stromarkt gerekend. Het Hegius-gebouw is daarmee een belangrijk onderdeel van die cultuuras. Als buurtbewoners vinden wij het van groot belang om daaraan vast te houden en ‘het Hegius’ een waardige bestemming te geven, passend binnen die plannen en visie.
Een inspirerende bestemming voor ‘Het Hegius’
BUURTMANIFEST
Mede daarom zijn wij een voorstander van het vestigen van een aansprekende culturele voorziening in ‘het Hegius’ al dan niet samen met bijvoorbeeld kwalitatief hoogwaardige appartementen.
In het ‘Biedboek Nieuwe Markt 23 en Hofstraat 12’ van de gemeente Deventer wordt die mogelijkheid ook onderkend en wordt het volgende kader geschetst voor de herinrichting van ‘het Hegius’:
Het hergebruik/de nieuwe invulling van het voormalige schoolgebouw moet passen bij het gemengde binnenstedelijke milieu van het zuidelijke deel van de binnenstad. Daarbij gaat de voorkeur uit naar functies die een bijdrage leveren aan
– Het inblazen van een nieuw leven voor de Nieuwe Markt;
– Het verder uitbouwen van de Cultuurdriehoek en daarmee aan de Boeiende Beleefstad Deventer.
Deventer: een stad zonder ‘echt’ museum
Deventer is een prachtige oude Hanzestad, aantrekkelijk voor dagtoeristen, maar met een veel te bescheiden aanbod van hoogwaardige attracties. Alleen met een pittoresk stadshart kom je er niet meer. Een stad zonder noemenswaardige kunstcollectie doet niet werkelijk mee. En dat kost bezoekers, kansen op wervende publiciteit, enzovoort.
Wat een museum met een rijke kunstcollectie doet met een stad is enorm. Voorbeelden te over!
Aanzienlijk kleinere dorpen in de nabije omgeving bloeien op na het openen van de museumdeuren. Een museum zet een stad op de kaart, bezoekersaantallen nemen enorm toe. En er is vervolgens niet alleen nationale, maar ook internationale belangstelling.
De toekomst van Deventer, de kans!
In het verleden heeft Deventer kansen laten liggen om kunst naar zich toe te trekken. Nu dient zich een nieuwe kans aan. Het gebouw is er, de locatie is perfect en er is zelfs al een partij in beeld met concrete plannen om – autonoom, zonder financiële overheidshulp – een collectie met internationaal aanzien te exposeren.
Maar ook andere invullingen zijn denkbaar zoals een Nederlands Hanzemuseum dat een goede relatie heeft met het Europees Hanzemuseum in Lübeck, vergelijkbaar met de relatie van “de Hermitage’ in Amsterdam met ‘de Hermitage’ in Sint Petersburg.
