Ook in de zorg vertaalt zich het naoberschap
Nergens lijken vrouwen zo zichtbaar in een beroepsgroep als in die van de zorg en verpleging. Waar ze van aanpakken houden en zichzelf soms helemaal wegcijferen. Het laatste half jaar is dat ook in ons land maar al te duidelijk geworden. De zorg is vaak lokaal en dichtbij. Niet anoniem. Eén van die gezichten is Sascha Hagen, wijkverpleegkundige bij Carinova met een specialisatie in de palliatieve zorg.
Door Marcel Schoemaker
Heb je altijd al in de verpleging gezeten of wilde je eigenlijk iets heel anders?
De zorg was een bewuste keuze. Na mijn HBO-V opleiding heb ik op verschillende plekken in de verpleegkunde gewerkt. Ook heb ik als manager van een kinderopvang een ervaring van tien jaar als ondernemer. Dat was pittig. Daarna teruggekeerd in de zorg, in de wijkverpleging in Diepenveen bij Carinova.
Vrouwen en verzorgende beroepen wordt al lang gezien als een logische, misschien wel biologische, combinatie. Is dat zo?
Zorg in algemene zin past natuurlijk bij vrouwen, maar of je het daarmee per se een vrouwenberoep moet noemen, weet ik niet. Onbekendheid met de sector maakt dat het beeld nog wel wat ouderwets is. Maar het is juist complex én uitdagend. Er komen zeker ook steeds meer mannen bij.
Altijd valt ook weer de grote betrokkenheid op: niet lullen maar poetsen. De coronatijd maakt dat extra zichtbaar. Bovendien lijkt het er op alsof we in dit deel van het land dat nog meer hebben. Hoe verklaar je dat?
Dat heeft zeker met schaalgrootte te maken. Hier in Diepenveen is een dorp overzichtelijk, zijn er korte lijnen. In kleinere gemeenschappen is het naoberschap bijna iets vanzelf. Dat vertaalt zich ook in de zorg. Elkaar kennen is daarbij belangrijk.
Dat harde werken vertaalt zich niet altijd in een bijpassende financiële waardering. Van applaus kun je niet eten. Zijn jullie in de zorg daar wat te bescheiden in?
Het klinkt gek, maar dat applaus voelde gek. Want we doen dit werk al jaren. En ook al verdienen veel vergelijkbare beroepen meer dan een HBO-verpleegkundige, we laten onze cliënten nooit in de steek!
Hoe hou je jezelf fysiek en geestelijk gezond in dit vak?
Ik verplaats me op de fiets, dat helpt. En als ik vrij ben en thuis, kan ik het werk van me afzetten. Wat ook goed doet, is de samenwerking met collega’s in het team. Je helpt elkaar zoveel mogelijk.
Vind je dat de zorg in Deventer goed geregeld is? Werkt de wijkaanpak zoals jullie dat willen?
Dat is natuurlijk per wijk verschillend. In Diepenveen is dat anders dan in het centrum van Deventer. Wat je overal ziet, is dat de regie steeds meer bij de cliënt komt te liggen. Het is niet meer ‘u vraagt, wij draaien’. Maar natuurlijk wel de weg wijzen. Naar instanties, naar nieuwe hulpmiddelen. Mooi voorbeeld: de druppelbril waarmee cliënten zelf goed hun ogen kunnen druppelen.
Je hebt jezelf gespecialiseerd in palliatieve zorg. Geeft dat, als toch een soort eindfase van de zorg in je leven, een ander soort insteek dan de ‘gewone’ zorg?
Het betekent vooral de cliënt bewust maken van wat er gebeurt: wat en hoe wil je het. Dat doen we vaak veel te laat. Er is ook ‘een kwaliteit van sterven’.
Beïnvloedt de coronatijd dit proces ook?
Zeker, door corona hebben we in de wijk zorg moeten afbouwen ter voorkoming van besmetting. Daarnaast worden cliënten die al in een overlijdensfase zitten vaak niet meer naar het ziekenhuis verwezen.
In de wijkverpleging en zorg heb je naast de cliënt vaak te maken met de familie. Ook in hun rol van mantelzorger. Is het moeilijk om daar, zeker bij palliatieve zorg, de juiste balans in te vinden?
Vooral luisteren naar partner, kinderen en ze meenemen in het proces. Heldere communicatie is daarbij van groot belang.
Wat zie je als grootste probleem op je afkomen in de komende periode, waarin we voorlopig nog niet van het coronavirus verlost zullen zijn?
Het grootste probleem blijft de mogelijke uitval en daarmee tekort aan personeel. Dan moeten er keuzes gemaakt worden: wat is belangrijk en wat is minder belangrijk. De inzet van nieuwe technologische ontwikkelingen wordt versneld. Bij Carinova is daar een innovatie-team mee bezig. Maar ook voor de mantelzorger zal het niet makkelijker worden.
Maar net als zoveel collega’s blijft Sascha een optimist die het zorgwerk ook in deze lastige tijd leuk en afwisselend vindt.