Natuurlijk hebben we de skyline, de historische straatjes en het groene buitengebied. Maar wat Deventer echt bijzonder maakt? De mensen. In de InDeventer-serie vertellen Deventenaren hoe zij op een bevlogen, creatieve en een tikkeltje eigenwijze manier werken aan de dromen van de stad en omgeving.
De traditionele buurtsuper in Lettele leek vorig jaar te verdwijnen, maar daar staken bewoners persoonlijk een stokje voor. Veertig vrijwilligers transformeerden de zaak tot non-profit winkel Super Lettele. Een kleine supermarkt van en voor het dorp. Initiatiefnemer Victor Munster spreekt twee maanden later al van een groot succes. ‘De saamhorigheid die het bracht is fantastisch’.
Door Luuk Talens
‘Hé lang niet gezien. Hoe is het nu thuis? Er verandert veel bij jullie hè?’ Victor Munster draait zijn stoel bij naar een jonge buurtbewoonster die haar boodschappen uitlaadt op de kassaband. Voor hem een dampend kopje koffie en een pak lange vingers. We zitten bij het raam in de koffiehoek van ‘zijn’ Super Lettele. Terwijl buiten de sneeuw langzaam wegsmelt scant caissière Mary ongestoord de boodschappen. Op een televisiescherm passeren nieuwsberichten uit Lettele en omstreken. ‘Ja, fijne dag, groetjes hè’, zegt Munster ineens en hij draait weer bij. ‘Ja, het is handig zo’n supermarkt. Maar je moet niet denken dat je snel weg bent.’
Bijzondere plek
Het tafereel zegt alles over Super Lettele. De winkel aan de Bathmenseweg is sinds jaar en dag een plek waar mensen elkaar toevallig tegen het lijf lopen, even bijpraten en het nieuws uit het dorp oppikken. Geen efficiënte retailmachine, maar een gemoedelijke ontmoetingsplek midden in het dorp. En hoe waardevol dat is bleek vorig jaar, toen de vorige eigenaar Ronald Lipholt na 17 jaar met de winkel stopte. ‘Toen hij het verkoopbord voor de deur zette ging er een schok door het dorp. Lettele zonder supermarkt konden we niet laten gebeuren. Grote ketens werden benaderd, andere ondernemers, maar de winkel is te klein om een fatsoenlijk gezinsinkomen te genereren. Er moest een andere constructie komen.’
Die vond Munster in de gemeenschap. Een groep vermogende (oud-)Lettelenaren kocht het pand en Munster verzamelde in amper twee weken veertig vrijwilligers die samen de winkel wilden draaien. ‘Van jong tot oud, met ervaring of zonder. De bereidheid was enorm. Het was duidelijk dat als het er echt om gaat, iedereen er staat in het dorp.’
Eerste maanden
Samen creëerden ze een zaak van en voor het dorp. Met een koffietafel voorin de winkel, een PostNL-punt en een ‘lokale hoek’ met boekjes, vogeltaarten en andere aardigheidjes van Lettelse makelij. Vrijwilligers draaien ieder een ochtend- of middagdienst en in het weekend verdienen jongeren een zakcentje door mee te helpen achter de kassa of als vakkenvuller.
Dat loopt na twee maanden al aardig gesmeerd. ‘Al is er in het begin wel wat diepvriesspul in koelingen gelegd hoor’, lacht Munster. ‘Maar we zien dat het al aardig gestroomlijnd is. En klanten bevalt het gelukkig ook goed.’ Bezoekster Janny knikt instemmend. ‘Soms moet ik nog even snel iets kopen als de kinderen komen eten. Dan is het fantastisch dat de winkel zo dichtbij is. En iedereen staat hier lachend achter de kassa. Het is gewoon leuk om hier te komen.’
Dat vinden zelfs de leveranciers, zegt Munster. ‘Die kunnen even zitten en krijgen rustig een kopje koffie. Daar hebben we al veel complimenten over gekregen.’
Levendigheid
Zo groeide de buurtsuper uit tot het toonbeeld van de gemoedelijkheid en saamhorigheid van Lettele. En als het aan Munster ligt wordt het ook een belangrijke motor achter het behoud van de levendigheid in het dorp. Bijvoorbeeld door andere initiatieven financieel te ondersteunen. ‘De winst die we maken vloeit volledig terug naar het dorp. Een deel gebruiken we om de winkel te verbeteren, of voor noodzakelijke investeringen, maar onze ‘overwinst’ gebruiken we om veelbelovende initiatieven in het dorp te stimuleren.’
Daarnaast door een groot aantal lokale producten te bieden. ‘Zo hebben we al melk van de Melkbrouwerij van Rick en Arjuna Huis in ’t Veld en vlees van Berrie Klein Swormink, maar we willen meer lokale boeren betrekken.’
Tot slot ook door een belangrijke sociale functie te vervullen. ‘Zo overwegen we bijvoorbeeld leerlingen van basisschool Sancta Maria uit te nodigen om hier praktijkopdrachten te doen met producten. Daarnaast willen we graag een plek bieden aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. In brede zin. Bijvoorbeeld aan leerlingen van de Daniël de Brouwerschool in Wilp, maar ook aan de 60-plusser die geen baan kan vinden. Mensen kunnen hier in een rustige, veilige omgeving aan de slag.’
Succes
Voorlopig zijn er plannen genoeg aan de Bathmenseweg. Een supermarkt in Lettele mag dan uit commercieel oogpunt onaantrekkelijk zijn, op deze manier kan de winkel een belangrijke rol spelen in het Sallandse dorp. Over twee jaar wordt kritisch teruggekeken, vertelt Munster. Wat dan het ideaalbeeld is? ‘Dat we dan nog meer genesteld zijn in het dorp. Maar eigenlijk is het nu al een groot succes. De saamhorigheid die het heeft gebracht is echt fantastisch.’