DEVENTER – Wie heeft er niet gehoord van ‘Het oudste stenen woonhuis van Nederland’? Dit huis, gebouwd omstreeks 1130, staat aan de Sandrasteeg 8 in Deventer.

Sinds de bouw heeft het pand hoogte- en dieptepunten beleefd en is het fors gegroeid. In de eerste eeuwen van haar bestaan, was dit pand de Proosdij; de woning van de proost. Dit was de vertegenwoordiger van de bisschop in de stad. Een belangrijk en voornaam pand dus in het roomse Deventer. Na het beleg van Deventer in 1591, onder leiding van Prins Maurits van Oranje, kwam het pand in handen van het stadsbestuur. In 1669 werd het voor het eerst als woonhuis verkocht aan Hendrick de Sandra, naar wie de straat vernoemd werd. Ook na deze tijd kende het pand vele voorname bewoners, die er allen hun stempel op drukten. Hieronder was de politicus Henri Marchant, onder andere verantwoordelijk voor de grote taalhervorming en het vrouwenkiesrecht.

In 1905 schonk de toenmalige bewoner Robert Nieuwenhuis de voormalige Proosdij aan de Gemeente Deventer, met de uitdrukkelijke wens er een school of museum van te maken. Dit lukte niet direct en het pand raakte in verval. Tijdens de oorlog werd het zwaar beschadigd door afzwaaiende Engelse bommen. In 1992 restaureerde NV Bergkwartier het pand aan de Sandrasteeg 8 en ontving hiervoor de Europa Nostra Award. In 2018 is in het deel aan de Stromarkt 19 reeds, op een prachtige manier, een deel van de nieuwe bibliotheek gevestigd. Op 10 september zal wethouder Ilse Duursma van de gemeente Deventer een tentoonstellingsruimte op de begane grond van het oudste deel, Sandrasteeg 8, openen. Hiermee komt de wens van Nieuwenhuis ruim honderd jaar later toch in vervulling!

NV Bergkwartier werd in 1968 opgericht als Stadsherstel, toen grote delen van de middeleeuwse binnenstad dreigden te worden gesloopt. Inmiddels heeft NV Bergkwartier ruim 160 panden gerestaureerd. Deze panden worden verhuurd als woonhuis, restaurant, hotel kantoor, winkel en zelfs een archeologisch depot.

Op zaterdag 10 september, is het pand aan de Sandrasteeg 8 te Deventer, ter gelegenheid van de Vriendenloterij Open Monumentendag, tussen 10.00 uur en 16.00 uur vrij te bezoeken.

Vanaf dat moment zal dit deel van het pand onder leiding van gidsen te bezoeken zijn. Er is, in samenwerking met Tijdlab en de gemeente Deventer, een tentoonstelling ingericht. Deze biedt een overzicht van de zeer rijke historie van dit deel van Deventer en de rol die De Proosdij daar in vervulde.

Vorig artikelFrommermann sluit Festival Klassiek met een Twist af!
Volgend artikelInloopmiddagen voor 50plussers