Uitvaarten met militair eerbetoon vind ik prachtig. Het vervult mij altijd met trots om een veteraan naar zijn laatste rustplaats te mogen begeleiden. Dit zijn vaak mensen die in hun jonge jaren huis en haard hebben verlaten om in levensgevaarlijke omstandigheden ons land te dienen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog, in Nederlands-Indië, in Indië, in Korea, in Irak, in Afghanistan, in Uruzgan, in Mali. Onvoorstelbaar wat een avontuur dit moet zijn geweest.
Een paar maanden geleden had ik een zogenaamde voorregeling van een heer die gediend had tijdens de Tweede Wereldoorlog. Honderduit praatte hij over zijn avonturen. Hij vond het belangrijk dat op de rouwkaart vermeld werd dat hij oud-militair is, evenals drager van Oorlogsherinneringskruis.
Naarmate het gesprek vordert stel ik voor om de uitvaart af te sluiten met het Signaal Taptoe. Oorspronkelijk was het een signaal dat werd geslagen op een trommel of geblazen op de hoorn of trompet. Dit signaal, ook wel ‘Retraite’ (terugtocht) genoemd, vindt zijn oorsprong aan het begin van de 17e eeuw. Het spelen van signalen stond gelijk met het doorgeven van een bevel. Het Taptoesignaal was voor de soldaten ook het bevel om zich van de kroeg naar de kazerne te begeven, want de ‘tap’ ging ‘toe’. Het Taptoesignaal wordt door muzikanten altijd live gespeeld. Het is de onmiskenbare begeleider van herdenkingen en uitvaarten met militair eerbetoon. Zo wordt het bijvoorbeeld ieder jaar op 4 mei gespeeld voorafgaand aan de Dodenherdenking. De oud-militair begint te stralen wanneer ik dit voorstel. Langer dan één seconde hoeft hij niet na te denken, voordat hij instemmend ja knikt.
Een maand later overlijdt meneer. Het bloemstuk op de kist is geen standaard rouwstuk, maar zijn militaire oorkonde omringd door een lijst met amaryllissen. Werkelijk een kunstwerk van de bloemist. Alles verloopt perfect, totdat een kwartier voor aanvang de schrik mij om het hart slaat. De trompettist is nergens te bekennen. Ik kijk op mijn telefoon en ja hoor…… oproep gemist. De trompettist staat, zoals heel Nederland die dag, in de file.
Aangezien ik lastig kon voorstellen om de uitvaart een dagje uit te stellen, beginnen we toch maar met de plechtigheid. In de hoop dat de muzikant binnen het uur wel arriveert. Ik trek alle registers open om tijd te rekken, maar tevergeefs. Bij het slotwoord is de man die zou afsluiten met het Signaal Taptoe er nog steeds niet. Hevig teleurgesteld begeleid ik de aanwezigen naar de koffiekamer, totdat de muzikant uit het niets bezweet voor mijn neus staat.
Terwijl de familie nog rondom de uitvaartkist staat voor hun laatste groet, klinkt het Amazing Grace uit zijn trompet. Kippenvel! En direct nadat wij in de koffiekamer het glas heffen op de oud-militair, klinkt alsnog het Signaal Taptoe. Later dacht ik: ‘misschien was dit wel de mooist denkbare afsluiting’.
Alexander IJsendorn (39) is uitvaartleider bij Herman Bakker Uitvaartzorg in Deventer. Maandelijks schrijft hij over hetgeen hij meemaakt. Soms informatief, soms met een lach, soms met traan, maar altijd persoonlijk!